Prof. dr. Anne Marie Dingemans: ontwikkelingen raken in een stroomversnelling

Nog niet zo lang geleden kreeg je als longarts een PA-verslag waarin stond; het is longkanker van type x. Nu krijgen we aanvullende moleculaire diagnostiek en moeten we nagaan hoe betrouwbaar die is en wat we daarmee kunnen doen. Er zijn zoveel meer issues van belang voor longartsen die de diagnose longkanker stellen. Deze veranderende diagnostiek hebben veel artsen niet in hun opleiding gehad, maar moeten daar wel kennis over opdoen om hun patiënten anders te kunnen gaan behandelen.

22 jaar geleden is de eerste Wengen op de Wadden nascholing gegeven. In die tijd waren longartsen nog niet gewend chemotherapie te geven. Dat was toen onderwerp van gesprek. Zeker de laatste jaren raken de ontwikkelingen in een stroomversnelling. Vorig jaar was nivolumab nog net niet beschikbaar, nu al maakt het onderdeel uit van onze dagelijkse behandelingen. Immunotherapie wordt nu in veel ziekenhuizen gegeven. De Wengen-cursus is de cursus waar we samen nadenken nieuwe ontwikkelingen en de toepassing ervan in de dagelijkse praktijk. Zoals de toepassing van immunotherapie in de eerste lijn, patiëntselectie en moleculaire technieken. Maar ook de biomarker voor immunotherapie en wat daar de pitfalls in zijn, hoe je daarnaar moet kijken. Vorig jaar speelde dat nog helemaal niet. Ontwikkelingen gaan in een stroomversnelling en er komen steeds meer nieuwe behandelingen beschikbaar.

Bijwerkingenmanagement
In de aankomende cursus zal zeker aandacht zijn voor immunotherapie; dat neemt een prominente plaats in. Ook zal er aandacht zijn voor bijwerkingenmanagement. De bijwerkingen van immunotherapie zijn in verhouding minder dan bij chemo, maar als ze optreden - meestal in de eerste drie tot zes maanden van de behandeling - kunnen ze heel ernstig worden als je ze niet vroegtijdig herkent. Het gaat hierbij eigenlijk om alles waar –itis achter staat. Bijwerkingen zoals colitis, pneumonitis, pericarditis, hepatitis, thyreoditis Allemaal zeldzame aandoeningen die je goed moet leren herkennen en behandelen.

Gerichte therapie’
Een ander topic is ‘gerichte therapie’. Dit gaat om zeldzame mutaties. Als longarts moet je weten wat het nut is om de mutaties te detecteren met behulp van moleculaire diagnostiek, wat het belang is van de tests die je bij mensen moet doen en de reden waarom het zo belangrijk is die patiënten er als het ware ‘uit te lichten’ en een aparte behandeling aan te bieden. Niet alle longartsen zullen patiënten met mutaties behandelen, maar we moeten wel allemaal weten dat het bestaat en wat de mogelijkheden zijn. Als longarts moet je de juiste vragen kunnen stellen aan de moleculair bioloog om aanvullende diagnostiek te doen. Hier geven we veel aandacht aan in de cursus.

Persoonlijke update
Wengen op de Wadden is een interactieve cursus waar diverse casuïstiek wordt behandeld en waar alle ruimte is om daar gedurende de vier dagen op Terschelling laagdrempelig met elkaar over te praten. Als sprekers leggen we de lat hoog, we willen echt een goede cursus neerzetten. Voor mij persoonlijk is het doen ook fijn om op die wijze een jaarlijkse update te krijgen!

Prof. dr. Anne Marie Dingemans

Longarts, Erasmus MC